mamy jeszcze dwie godziny

- jeszcze spał, kiedy przyszli he was still asleep when they came

- muszę jeszcze odrobić lekcje I’ve still got some homework to do

- ciasto podajemy jeszcze ciepłe serve the cake while still warm

- jesteś jeszcze młody you’re young yet a. still young

- zostańcie jeszcze stay a bit longer

- jeszcze nie not yet

- jeszcze nie wiem I don’t know yet

- to jeszcze nie koniec (o wydarzeniu) it’s not over yet; (o opowieści) that’s not all

- jeszcze nie skończyłem I haven’t finished yet

- jeszcze wczoraj padał śnieg it was still snowing yesterday

- jeszcze w połowie listopada budżet nie był zatwierdzony in mid November the budget still hadn’t been approved

- jeszcze dwa lata temu only two years ago

- była tu jeszcze przed chwilą she was here only a minute ago

- domy, w których jeszcze niedawno mieszkali ludzie houses inhabited only a. until quite recently

- jeszcze na kilometr przed metą as much as a kilometre before the finishing line

- poznali się jeszcze jako dzieci they met when they were still children

- jego list dostałam jeszcze w maju I received his letter as early as May

- jeszcze w średniowieczu as far back as a. as early as the Middle Ages

- rzeźby te pochodzą jeszcze z czasów rzymskich these sculptures date as far back as a. date back to Roman times

- mamy jeszcze mnóstwo czasu we still have plenty of time

- jeszcze tylko pięć kilometrów i jesteśmy w domu just five more kilometres a. another five kilometres and we’ll be home

- dostał jeszcze dwie nagrody he received two more a. another two prizes

- daj mi jeszcze trochę czasu give me a little a. a bit more time

- jeszcze chwila i spadłby z drabiny a second or two more and he would have fallen off the ladder

- czy są jeszcze jakieś pytania? are there any more questions?

- czy chcesz jeszcze coś powiedzieć? did a. do you want to say anything more?

- dzwoniła jeszcze twoja siostra your sister rang a. called, too

- jeszcze raz one more time, once more a. again

- kto/co jeszcze? who/what else?

- kogo jeszcze tam widziałeś? who else did you see there?

- gdzie jeszcze byłeś? where else did you go?

- przypomniałem sobie coś jeszcze I remembered something else a. more

- nie dość że…, to jeszcze … not only…, but…

- nie dość, że (jest) przystojny, to jeszcze bogaty he’s not only good-looking, but rich into the bargain

- nie dość, że się spóźnił, ale jeszcze zachowywał się okropnie not only was he late, but he also behaved abominably

- jeszcze większy/cięższy even a. still bigger/heavier

- jeszcze lepiej/gorzej even a. still better/worse

- dziś jest jeszcze chłodniej niż wczoraj today it’s even colder than yesterday

- jeszcze dziś widuje się takie samochody you can still see such cars today

- te róże są jeszcze najładniejsze ze wszystkich these roses are the prettiest of the (whole) lot pot.

- jeszcze będziesz z niej dumny one of these days a. one day you’ll be proud of her

- jeszcze pożałujesz! one day a. one of these days you’ll be sorry!

■ jeszcze czego forget it! pot.; some a. fat chance! pot., iron.

- jeszcze jak and how! pot.

- „czy on jest przystojny?” – „jeszcze jak!” ‘is he good looking?’ – ‘he sure is!’ pot.

- „warto to kupić?” – „jeszcze jak warto!” ‘is this worth buying?’ – ‘it certainly is!’

* * *

* * *

1. (= wciąż) still; był już niemłody, ale jeszcze w pełni sił he wasn't young, but still going strong.

2. (= ponownie) more, again; jeszcze jeden one more; another one; jeszcze raz one more time, once again; jeszcze się zobaczymy we'll meet again; jeszcze trochę herbaty? (would you like some) more tea?; muszę poczekać jeszcze kilka dni I have to wait a few more days.

3. (= nawet) even; jest jeszcze lepsze niż wczoraj it's even better than yesterday; jeszcze teraz wzdrygam się, jak o tym pomyślę even now I shudder when I think of it; poznaliśmy się jeszcze przed studiami we met even before college.

4. (= poza tym) else; kto jeszcze? who else?; Bóg wie, co jeszcze God only knows what else.

5. yet; jeszcze cię dopadnę I'll get you yet; jeszcze jeden yet another; jeszcze nie not yet; jeszcze nie skończyłem książki I haven't finished the book yet; jeszcze nigdy never yet, never before; nie odchodź jeszcze don't go yet; jeszcze nie teraz not now; jeszcze zaczekaj hold on, wait a minute.

6. ( w utartych zwrotach) jeszcze czego! pot. like hell I will l. would; jeszcze tego brakowało! I should think not!; that would be the limit!; jeszcze jak! and how!; I'd love to!; I sure do l. will (etc.); jeszcze śmiesz pytać! how dare you ask!; jeszcze do niedawna until recently.

- pół godziny half an hour

- półtorej godziny an hour and a half

- za godzinę/dwie godziny in an hour/two hours

- godzinę/dwie godziny temu an hour/two hours ago

- był tu godzinę temu a. przed godziną he was here an hour ago

- wyjść na godzinę/pół godziny to go out for an hour/for half an hour

- spóźnić się o dwie godziny to be two hours late

- przyszedł (na) godzinę przed rozpoczęciem zebrania he came an hour before the meeting started

- przyjechał (w) godzinę po wypadku he came an hour after the accident

- gdybyś przyszedł godzinę wcześniej/później if you had come an hour earlier/later

- wyszedł i po godzinie wrócił he went out and came back an hour later

- mamy jeszcze pół godziny do odjazdu pociągu we still have half an hour before the train leaves

- macie półtorej godziny na napisanie pracy you have an hour and a half to write the paper

- zrobię to w godzinę a. w ciągu godziny I can do it within an hour

- dzwonisz po raz trzeci w ciągu godziny that’s the third time you’ve rung in an hour

- jeśli w ciągu godziny przestanie padać, to… if it stops raining within the next hour, then…

- film trwał trzy godziny the film was three hours long

- minęła kolejna godzina another hour passed

- jechaliśmy (przez) dwie godziny we were driving for two hours

- autobus kursuje co godzinę/pół godziny the buses run every hour/half hour

- jechać 100 kilometrów na godzinę to drive at 100 kilometres an hour

- zarabiać 20 dolarów za godzinę to earn 20 dollars an hour

- (całymi) godzinami siedzi przed telewizorem he spends hours in front of the TV

- czekałem chyba z godzinę I must have waited around an hour

- to mi zajęło dobre a. bite trzy godziny it took me a good three hours

- jest godzina ósma it’s eight o’clock

- o której godzinie wróciłeś/skończyłeś? at what time did you come back/finish?

- wybijać godziny to strike the hours

- zegar bije tylko o pełnej godzinie the clock strikes only on the hour

- przyszedł o wyznaczonej/umówionej godzinie he arrived at the appointed/agreed time

- do godziny osiemnastej brakowało kilku minut it was (still) a few minutes before 6 p.m.

- sytuacja zmieniała się z godziny na godzinę the situation changed from hour to hour a. from one hour to the next

- opowiedział wszystko godzina po godzinie he told the whole story as it had happened hour by hour

- w godzinach porannych/wieczornych in the morning/evening

- pracowali do późnych godzin nocnych they worked until all hours

- byłem w mieście w godzinie największego tłoku I was in the city during the heaviest traffic

- będą tu lada godzina they’ll be here any time now

- nadeszła a. wybiła godzina próby/zemsty książk. the hour of trial/vengeance has come

- wybiła jej ostatnia godzina książk. her time a. last hour has come

- zawiódł w godzinie próby książk. he failed in his hour of trial

- to dwie godziny marszu stąd it’s two hours’ walk from here

- następny przystanek jest (o) godzinę drogi stąd the next stop is an hour (away) from here

- do stacji jest pół godziny samochodem/piechotą the station is half an hour’s drive/walk away

- godzina lekcyjna forty-five minutes

- sześć godzin angielskiego tygodniowo six hours of English a week

- siatka godzin a timetable

- godziny urzędowania opening a. business hours

- godziny przyjęć (lekarza) surgery hours

- w godzinach pracy during working hours

- pracować po godzinach to work after hours a. overtime

- □ godzina policyjna curfew

- godzina wychowawcza Szk. form period GB

- godzina zegarowa sixty minutes

- godziny dziekańskie/rektorskie Uniw. cancellation of classes by the dean/vice-chancellor

- godziny nadliczbowe overtime

- godzina a. godziny szczytu rush hour

- w godzinach szczytu in a. during the rush hour

■ godzina zero zero hour

- szara godzina twilight, dusk

- powiedzieć coś w dobrą/złą godzinę to say something at the right/wrong time

- nie znać a. nie być pewnym dnia ani godziny not to be sure of anything

- zostawić coś na czarną godzinę to keep sth for a rainy day

- (bardzo) mało jesz you eat (very) little, you don’t eat (very) much

- ostatnio mało wychodzę z domu I haven’t been out much lately

- mało prawdopodobny unlikely, improbable

- to raczej mało prawdopodobne it’s not very probable a. it’s hardly likely

- mało inteligentny not very intelligent

- mało popularny rather unpopular

- opowiadał o jakiejś mało znanej książce he was talking about some little-known a. obscure book

- będę od dzisiaj mniej palić as from today I’m going to smoke less

- te kolory są za mało intensywne these colours are not vivid enough

- jechał przez kraje mniej lub bardziej ciekawe he travelled through various countries, some more interesting than others

- książkę przyjęto z mniejszym lub większym zainteresowaniem the book was met with varying degrees of interest

- nie mniej niż/od no less than, just as

- nasze psy są nie mniej szybkie od waszych our dogs are just as fast as yours

- jest nie mniej zdenerwowany niż ja he’s no less in a state than I am

- mało słońca/czasu/wdzięku not much sun/time/charm

- mam mało książek I only have a few books, I don’t have many books

- mamy mało czasu we don’t have much time

- jest mało masła there’s not much butter

- mamy mało masła we don’t have much butter, we’re low on butter

- za mało too little/few

- mieć za mało czasu to have too little time

- mieć za mało lat to be too young

- mam za mało ubrań I have too few clothes, I don’t have enough clothes

- mało co hardly anything

- mało co zjadłeś you ate hardly anything a. almost nothing

- mało czego nie widział na tym świecie there are few things in this world he hasn’t seen

- mało kto hardly anyone

- mało kto potrafi tak ładnie śpiewać jak ona hardly anyone can sing as beautifully as she can

- mało kto o tym wie (very) few people know that

- jeździł konno jak mało kto (very) few people could ride as well as he could

- jest pazerny jak mało kto he’s as greedy as they come

- mało który hardly any

- mało które zwierzę jest takie mądre jak mój pies (very) few animals can match my dog’s intelligence

- mało gdzie hardly anywhere

- mało gdzie chodzi bez obstawy he goes almost nowhere without his bodyguards

- mało gdzie potrafię tak wypocząć jak tutaj there are (very) few places I can relax (in) as much as here

- mało kiedy hardly ever

- mało kiedy tam chodzę I hardly ever go there

- mało kiedy ją widuję I hardly ever see her, I don’t see much of her

- jakich mało like no other

- impreza jakich mało a party like no other

- to fachowiec jakich mało he’s a professional in a million

- on jest naprawdę wysoki, mało wysoki – olbrzymi he’s really tall – no, tall is not the word for it, he’s gigantic

- z klasówki dostał trzy mniej he got (a) C minus in the test

- zarabia najmniej trzy tysiące miesięcznie he earns at least three thousand a month

- miał bez mała dwadzieścia lat he was almost a. nearing twenty

- małomiasteczkowe plotki small-town gossip

- małokaloryczna dieta a lowcalorie diet

■ mało brakowało, żeby się utopił he almost drowned

- mało brakowało, a nabiłaby sobie guza she (very) nearly got a bump on her head

- mało tego and a. but that’s not all

- nie odrobił lekcji, mało tego, nie zrobił zakupów he didn’t do his homework and what’s more he didn’t do the shopping

- mało tego, że go okradli, to jeszcze pobili not only was he robbed, (but) he also got beaten up

- przewrócił się, i jakby tego było mało, złamał nogę he fell over and, as if that weren’t enough, he broke his leg

- ma udane małżeństwo i cudowne dzieci, jeszcze jej mało she is happily married and has adorable kids – but she’s still not satisfied

- mało ci tego, że dostałeś dom i samochód? you got the house and the car, what more do you want?

- mniej więcej more or less, approximately

- on wygląda na mniej więcej trzydzieści lat he looks more or less thirty

- wrócę mniej więcej za dwie godziny I’ll be back in approximately two hours

- ona jest mniej więcej mojego wzrostu she’s about my height

- ni mniej, ni więcej, tylko/jak… none other than…

- posądzono go ni mniej, ni więcej, tylko o kradzież he was accused of nothing less than theft

- nie pozostawało jej ni mniej, ni więcej, jak przywitać się she had no other choice but a. than to say hello

- tym mniej much less, let alone

- nie znała się na szyciu, tym mniej na kroju she didn’t know how to sew, let alone how to cut out

- co najmniej (przynajmniej) at least; (prawie) almost; (mówiąc eufemistycznie) to say the least, to put it mildly

- co najmniej raz w tygodniu at least once a week

- jego zachowanie było co najmniej dziwne his behaviour was odd to say the least a. to put it mildly

- o mało co by wpadł pod samochód he almost got run over, he was (very) nearly run over

- o mało nie zemdlałam I almost fainted

- o mało nie zginął he came close to being killed, he narrowly escaped being killed

- co to (jest)? what’s this/that?

- co jest na górze? what’s upstairs?

- co robisz? what are you doing?

- co mi kupiłaś? what did you buy for me?

- co się dzieje? what’s going on a. happening?

- co ci po tym? what do you need it for?

- o co chodzi? what’s the problem a. matter?, what’s going on?

- w co się ubierzesz? what are you going to wear?

- czego szukasz? what are you looking for?

- czego on chciał? what did he want?

- czego a. copot. chcesz w zamian? what do you want in exchange?

- do czego służy ten guzik? what is this button for?

- z czego jest ta koszula? what is this shirt made of?

- czemu się tak przyglądasz? what are you looking at?

- czym mam otworzyć tę puszkę? what shall I open this tin with?

- czym żywią się wieloryby? what do whales feed on?

- czym to się skończy? how will it (all) end?

- o czym oni mówią? what are they talking about?

- co to za maszyna? what’s this/that machine?

- co to za kamień? what kind of stone is this?

- co ty na to? what do you say a. think?

- co u ciebie? how are you?, what’s new?, how’s life (treating you)?

- co z tobą? źle się czujesz? what’s wrong (with you)?, don’t you feel well?

- psa zabierzemy ze sobą, ale co z kotem? we can take the dog with us, but what about the cat?

- co z tego? a. no to co? what of a. about it? pot.

- co z tego, że kocha? so he’s in love, so what? pot.

- co on, oszalał, żeby tyle forsy przepuścić! pot. he must be mad blowing all that money pot.

- czego tam nie ma na strychu! there are all sorts of things in the attic

- czym to on w życiu nie był! he’s done all sorts of things in life

- co ty mi tu przyniosłeś? what on earth have you brought me?

- po co a. na co? what for?

- po co jedziesz do Krakowa? what are you going to Cracow for?

- na co ci ten scyzoryk? what do you need this penknife for?

- i na co wam to było? what did you have to (go and) do that for?

- czego tam poszłaś? pot. what did you go there for?

- czemu płaczesz? what are you crying for?

- czemu nie? why not?

- „idziesz z nami?” – „czemu nie” ‘are you coming with us?’ – ‘why not?’

- powiedz, co chcesz na śniadanie tell me what you want for breakfast

- zapytaj go, co zrobił z nożyczkami ask him what he’s done with the scissors

- dobrze byłoby wiedzieć, o co właściwie mu chodzi it would be good to know what he really wants

- przysłuchiwał się, o czym rozmawiają he was listening in on their conversation

- nie wiem, co to była za ryba I don’t know what kind of fish it was

- nie rozumiem, po co tu przyszedł I don’t understand why he came here a. what he came here for

- powiem mu jutro, co i jak I’ll tell him tomorrow what’s what

- wiesz co?… (do) you know what?… pot., (I’ll) tell you what… pot.

- wszystko to, co chciał zrobić everything (that) he wanted to do

- mam coś, co cię zainteresuje I’ve got something that’ll interest you

- nie zrobiłam nic, czego musiałabym się wstydzić I did nothing (that) I ought to be ashamed of

- rób, co chcesz do what you want

- czym była kiedyś łacina, tym stał się dziś język angielski what Latin was once, English is today

- co jest naprawdę nieznośne, to myśl, że… what is really maddening is the thought that…

- z czego będziemy żyć, to mój kłopot what we’re going to live on is my problem

- co się stało, to się nie odstanie what’s done is done

- powiedział, że pożyczył mi pieniądze, co nie było prawdą he said he had lent me some money, which wasn’t true

- zdał ostatni egzamin, czym bardzo ucieszył rodziców he passed the last exam, which made his parents very happy

- on ma tyle samo wrogów, co przyjaciół he has as many enemies as he has friends

- zatrudniamy tyle samo pracowników, co rok temu we employ as many people as we did a year ago

- mam dwa razy tyle pracy, co ty I have twice as much work as you (have)

- kapelusz tego samego koloru, co płaszcz a hat the same colour as the coat

- mieszkam w tym samym domu, co on I live in the same building as he does

- rodzice tyle go widywali, co na obiedzie his parents only saw him at dinner time

- ktoś, co nigdy nie był w wojsku someone who has never been in the army

- znam kogoś, co to chętnie zrobi I know someone who’ll be glad to do it

- gdzie się podział ten chłopak, co u was mieszkał? what happened to the boy who used to live with you?

- wiesz, co ty dla niego jesteś? do you know what you are to him?

- ten młyn, co to w nim teraz jest hotel that mill that’s a hotel now

- co się tak kręcisz? why can’t you sit still?

- co tak wcześnie wstałaś? why did you get up so early?

- coś taki wesoły? why are you so cheerful?, what are you so cheerful about?

- co to za dureń z niego! what a clown he is! pejor.

- co za niespodzianka! what a surprise!

- nie masz pojęcia, co to za rozkosz! you’ve no idea what a delight it is

- co dzień/sobota every day/Saturday

- co dziesięć minut/dwa tygodnie every ten minutes/two weeks

- co chwilę a. chwila every couple of minutes, every now and then

- przystawał co krok he stopped with each a. every step

- co jakiś czas tu zagląda, żeby sprawdzić, co robimy he looks in every now and then to check on us

- opuszczał co drugą stronę he was skipping every other page

- co wytrwalsi zostali do końca sztuki only the most persevering stayed till the end of the play

- (ona) pracuje w tej samej firmie co ja she works for the same company as me

- ten sam/to samo co zawsze the same as always

- taki sam jadłospis co przed tygodniem the same menu as a week ago

- to już nie ten człowiek, co dawniej he’s not the man he used to be

- jest równie inteligentny, co przebiegły he’s as intelligent as he is crafty

- mogła mieć równie dobrze trzydzieści co czterdzieści lat she could just as well have been thirty as forty

- co ciekawe/dziwne… what’s interesting/strange…

- co gorsza… what’s worse…

- co więcej… what’s more…

- ale ona urosła, co? she’s really grown, hasn’t she?

- będziemy w kontakcie, co? we’ll be in touch, right? pot.

- miłe dzieciaki, co nie? nice kids, eh? pot.

- nie poznajesz mnie, co? you don’t recognize me, do you?

- wszyscy gdzieś jadą na wykacje, a my co? everyone’s going somewhere on holiday, and what about us?

- kto cię tu wpuścił, co? who let you in, eh? pot.

- i co, zdałeś egzamin? well, did you pass (the exam)?

- co ty, chcesz oberwać od ojca? you don’t want to get it from your father, do you? pot.

- a ty co? dzwonka nie słyszałeś? what are you doing? – didn’t you hear the bell?

- co do mnie, nigdy w horoskopy nie wierzyłem as for me, I’ve never believed in horoscopes

- co do pańskiego artykułu… as for your article…, as far as your article is concerned…

- mamy zastrzeżenia co do ostatniej partii towaru we have some reservations regarding the last consignment

- jego uwagi co do nowelizacji ustawy his remarks regarding a. concerning the amendment of the law

- ustalenia co do zakresu prac details regarding a. concerning the scope of the work

- druga co do wielkości partia polityczna the second largest party

- dziesiąte co do wielkości państwo świata the world’s tenth largest state

- co do godziny/dnia to the hour/day

- o siódmej co do minuty at seven o’clock sharp

- przyszedł punktualnie co do minuty he came a. arrived right on the dot pot.

- oddał mi wszystko co do grosza he gave me back every single penny

- powtórzyła wszystko co do słowa she repeated everything word for word

- zginęli wszyscy co do jednego not one of them survived

- co wstawał, robiło mu się słabo each time he got up, he felt faint

- co otworzył gazetę, wszędzie o Iraku every time he opened a newspaper, there was something about Iraq

- co strzelił, to chybił every time he fired, he missed

- co wspiął się wyżej, to zsuwał się each time he climbed up, he slipped down again

- co premiera, to sukces each new production is/was a success

- co chłop, to chłop you can’t beat a man (about the place)

- co głowa, to głowa you can’t beat good brains

- co prawda, to prawda I’ll second that

- co dyrektor, to nie zwykły robotnik a director’s not just any worker

- czym większy przywódca, tym groźniejszy jego upadek the greater the leader, the further he has to fall

■ a co tam what do I care?, what does it matter?

- chciała pokazać, co to nie ona she wanted to show what she was made of

- co jak co, ale ciasto robisz pyszne say what you like, but you make delicious cake

- czego jak czego, ale pieniędzy im nie brakuje whatever they’re short of, it’s not money

- co najmniej at least

- co najwyżej at most

- co to, to nie! pot. that’s out of the question!; no way! pot.

- co (proszę)? pot. (w odpowiedzi) what?

- „Adam!” – „co?” ‘Adam!’ – ‘what?’

- „jesteś tam?” – „a co?” ‘are you there?’ – ‘what do you want?’

- co (takiego)? (wyrażające zdziwienie) what?, really?

- dopiero a. tylko a. ledwo co only just

- goście dopiero co wyjechali the guests have not long gone, the guests have only just left

* * *

* * *

Gen. czego Dat. czemu Ins. i Loc. czym

1. ( zastępuje rzeczowniki) what; rób, co chcesz do what you want; czego (znowu) chcesz? what do you want (now)?; zwł. z irytacją what is it that you want (now)?; co to będzie? (= co chcesz zrobić?) what is it going to be?, what'll it be?; (= co się stanie?) what'll happen?; po co? what for?; byle co anything; Bóg wie co God knows what; diabli wiedzą co only the Devil knows; co to, to nie I won't have that; jeszcze czego! anything else?, what('s) next?; bądź co bądź anyway; w czym rzecz what's the matter; w razie czego (just) in case, if need(s) be; jak przyjdzie co do czego when the chips are down; nie ma co! there is no point; co komu do tego? it is none of anybody's business, why should it be anyone's business?, why should they care?; co mi tam! I don't care, I couldn't care less, who cares?; co będzie, to będzie happen what may; będzie co ma być what is to be, will be; what must be, must be; what will be, will be; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr let bygones be bygones; co z oczu, to z serca out of sight, out of mind; co się stało, to się nie odstanie what's been done cannot be undone, let bygones be bygones; co za dużo, to niezdrowo too much of a good thing, too much breaks the bag; co się odwlecze, to nie uciecze there is luck in leisure; co ma wisieć, nie utonie he that is born to be hanged shall never be drowned, if you're born to be hanged then you'll never be drowned; co nagle, to po diable haste makes waste; czym chata bogata, tym rada what's mine is yours; co ma piernik do wiatraka what do these two things have in common?, it is quite beside the point.

2. (jako zaimek względny, głównie w pytaniach i zdaniach złożonych) co tchu at full l. top speed, in all haste; tyle, co kot napłakał next to nothing; co do grosza not a penny less, not a penny more; tyle pomoże, co umarłemu kadzidło it won't do any good, it won't help at all.

( rozpoczyna zdanie podrzędne) which.

1. ( wyraża powtarzalność) every; co krok every step; co godzina/co chwila/co miesiąc/co roku every hour/every moment/every month/every year; co prawda admittedly; co prawda, to prawda you're right; co rusz every moment, every time; na co dzień every day; co i raz pot. every moment, every time; co kraj, to obyczaj every country has its customs; every land has its own law; so many countries, so many customs.

2. ( wzmacnia przysłówki) what, still; co gorsza what's worse, worse still; co więcej what's more; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one.

3. (wyraża pytanie o przyczynę, cel) why; co się tak długo zastanawiasz? why have you been dwelling on it so long?